Repensando las transiciones ecosociales desde el sindicalismo: una propuesta analítica
Hegoa, Bilbo, 2025(119. MAL. Globalizazioa eta Garapena Masterra)
- 1
- 0
Ikerlan honetan, trantsizio ekologikoak Espainiako Estatuan eragindako sektoreetan gertatzen ari diren lan- eta sindikatu-gatazken bilakaera eta etorkizuneko eszenarioak aztertzen ditut, gatazka horiek sindikatuen estrategia beherakor eta ekosozialisten konfigurazioan duten eragina azpimarratuz. Aldi berean, aztertzen dut nola eraldatzen dituzten estrategia horiek trantsizio ekologikoarekiko jarrerak. Abiapuntua da sindikalismoaren egitura eta esperientzia historikoak trantsizio ekosozialerako proposamenak artikulatzeko gaitasuna dutela, sektore giltzarrietan lan-baldintzak eraldatzeko eta langile klasearentzat bizi-baldintza duinak bermatzeko, nazioartean erreplikatzeko aukerarekin. Ikerlana sindikalismoaren berrikuntza garai batean kokatzen da, non erronka ekologiko eta sozialek aldaketarako motor gisa jarduten duten, sektore produktibo berrietan egokitzapena eta berrikuntza bultzatuz.
Lan honek analisi-eredu bat proposatzen du, ikuspegi ekosozialista, beherakorra, feminista, arrazakeriaren aurkakoa eta dekoloniala uztartzen dituena, sindikalismoaren eta krisi ekologikoaren arteko harremana ikuspegi intersekzional batetik aztertzeko. Helburua ez da soilik sindikalismoaren eraldaketa-prozesuak ulertzea globalizazio neoliberalaren eta klima-krisiaren testuinguruan, baizik eta ekintza kolektiboa justizia sozial eta ingurumeneko handiago baterantz orientatzeko tresna teoriko eta praktikoak eskaintzea ere. Helburuen artean daude sindikalismoaren eginkizuna aztertzea trantsizio ekologikoan aldaketaren eragile gisa, bere ahalmenak eta mugak ebaluatzea, eta bai eztabaida akademikoa bai jardun sindikala sendotuko dituzten orientazioak proposatzea. Hasierako hipotesiak dio sindikatuek trantsizio energetiko hegemonikoaren aurrean eredu alternatiboak bultzatzeko gaitasuna dutela, Estatuaren eta enpresen interesek baldintzatutako eredu horren aurrean.
Horretarako, ikerlanak, lehenik, globalizazio neoliberalaren analisi teoriko eta historikoa uztartzen du, azken 40 urteetan sindikalismoan izan duen eragina aztertuz, Espainiako Estatuan gertatutako kasu zehatzen azterketarekin. Bigarrenik, atal enpirikoan, CGT Catalunya eta LAB sindikatuen proposamenak aztertzen dira, trantsizio produktiboaren ereduak ikuspegi beherakor eta ekosozialistetatik planteatzen dituztenak. Horrez gain, industria eta nekazaritza sektoreetan trantsizio energetikoarekin lotutako hiru lan-gatazka aztertzen dira, non erakunde sindikalek eskubide laboralaren defentsatik sektore-berrantolaketa justu eta jasangarriago baterako proposamen propioak egitera egin duten bilakaera. Proposamen alternatibo horiek aztertzeko gai den analisi-eredu baten garapena ikerlan honen ekarpen nagusietako bat dela jotzen da.
Introducción
Diseño metodológico
Primera parte: Marco teórico
1. Contextualización: globalización neoliberal y sus principales actores
1.1 Evolución en las relaciones ETNs-Estados
1.2 El sindicalismo ante el nuevo escenario global
2. Reestructuración de las relaciones laborales en el Norte global (1980-actualidad)
2.1 Fragmentación global de las cadenas productivas
2.2 Revisión histórica de las estrategias sindicales y sus limitaciones
2.3 Procesos de desindustrialización y pérdida de capacidad negociadora
3. El sindicalismo ante la transición energética
3.1 La perspectiva oficialista
3.2 Inclusión y evolución del eje ecologista en las luchas obreras y sindicales
3.3 Extractivismo verde y perpetuación colonial
3.4 Nuevas perspectivas alternativas
4. Nuevas prácticas sindicales
Segunda parte: Análisis
5. Análisis de propuestas sindicales de transición ecosocial en Catalunya y Euskadi
La propuesta de CGT Catalunya
La propuesta de LAB Sindikatua
6. Estudio de conflictos sindicales vinculados a la transición ecológica en el Estado Español
El caso de Mecaner en Urduliz
El caso de Nissan en Barcelona
El caso de los frutos rojos en Huelva
7. Conclusiones
Aportes metodológicos
Aportes teóricos y resultados
Conclusiones finales
Bibliografía
Anexos
